ÇOCUKLARIMIZ SINAVDA KAYGIDAN MI BAŞARISIZ OLUYOR?

UZMAN PSİKOLOG FARİKA TEYMUR ARTIR

Eğitim yılının ilk ayları geride kaldı. Nüfusunun büyük bir kısmı eğitim hayatının içinde olan bir millet olarak sınavlar  büyük ölçüde günlük hayatımızı etkiliyor.

Teog, ygs, lys ardından kpss, ales, yds, mesleki yeterlilik sınavları ve daha bir çokları öğrencilerimizin hayatında önemli kilometre taşlarını oluşturuyor.  Ekonomik darboğazlardan geçtiğimiz dönemlerde bu daha büyük önem arz ediyor. Ekonomik zorluklarla başa çıkmanın  yolu eğitimli ve kalifiye olmaktan geçiyor. Bu da sınavlar olmadan olmuyor.

Sınavlara etkili bir şekilde hazırlanmak kadar sınav esnasında kaygıyı  yönetmek de başarı için büyük etkiye sahiptir. Sınava giren öğrencilerin olsun, anne babalarının olsun en büyük endişesi öğrencinin bilgisini ve potansiyelini  sınav sonucuna yansıtamaması.

Dersine yeteri kadar çalışan, konuyu iyi kavrayıp  alıştırmaları da yeteri kadar yapan bir öğrenci, eğer sınav esnasında heyecanlanıp sınavda olmadığı zamanlarda cevaplandırabildiği türdeki soruları istenen şekilde cevaplayamıyorsa  heyecan ve kaygı sorunundan bahsedebiliriz.

Aslında bir miktar kaygı başarı için gereklidir. Sınav sonucunun öneminin farkında olan öğrencide sınav esnasında salgılanan stres hormonları  gerektiği şekilde olduğunda öğrenci zekasını daha kıvrak şekilde kullanır ve soruları normal zamanda olduğundan daha hızlı şekilde çözer.  Kaygı bozukluğunda ise başarısızlık söz konusudur.

Kaygı bozukluğu şunlardan kaynaklanır. 

-Sınavla İlgili önceden yaşanmış Olan Olumsuz Yaşantılar

-Çevresel Etkenler

-Kişilik Özellikleri

Sınav kaygısında Kaygı bozukluğu sebebiyle şunlar görülür.

*Soruya odaklanamama

*Soruyu anlayamama

*Sözel soruların doğru cevabını hatırlayamama ya da bilgiyi doğru şekilde kullanarak analiz ya da yorum yapamama ,ketlenme

*Sayısal problemleri etkin bir şekilde çözememe.

Bu sorunlar şu tür bedensel belirtilerle birlikte görülür. .

-Baş dönmesi,

-Baygınlık hissi

-Kalp çarpıntısı.

-Terleme.

-Soğuk ya da sıcak basması.

-Mide bulantısı

-Titreme.

-Boğazda düğümlenme hissi.

-Sınav kaygısı performansı olumsuz şekilde etkilemektedir.

Kaygı bozukluğu belirtileri bazen hafif düzeyde olur ve öğrencinin başa çıkma tekniklerini doğru şekilde öğrenip uygulamasıyla tekrarlamaz, bazen de çeşitli nedenlere bağlı olarak artar ve tedavi edilmesi gerekir.

Öğrencinin sınav kaygısıyla başa çıkmak için yapabileceği şeylerin bir kısmı çalışma teknikleri bir kısmı ise rahatlama teknikleridir.

Çalışma tekniklerinde yapılabilecek gelişmeyi şu şekilde özetliyebiliriz:

Eğitimde birkaç farklı bilgiyi bir arada kullanma ve analitik düşünme önem arz etmektedir. Bu sebeple bir konuyu bilmek tek başına yeterli olmamakta birkaç farklı bilgiyi bir sorunun çözümü veya bir konunun daha iyi araştırlıp anlaşılması için kullanmak gerekmektedir.

Bunun için de öğrencilerin yorum yapma,  hızlı düşünme kabiliyetlerini geliştirmeleri gerekmektedir. Bunun için bol bol okumak ve sosyal hayattan ve doğal ortamlardan da kopmamak da önemlidir. Konulara farklı açılardan bakıp farklı konulardaki bilgileri bir arada kullanmayı gerektiren soruları, bol bol cevaplandırmalıdır.  Bu şekilde çalışmaya alışmış bir öğrenci, sınav esnasında önceden yeteri kadar pratik yaptığından daha rahat olmakta ve kaygıyı daha iyi yönetebilmektedir.

Bununla beraber öğrenci sınav sonucuna  olması gerekenden daha fazla önem veriyor ve kendisini bu konuda tam olarak yeterli görmüyorsa, hedefe fazla kitlenmiş ve sınav sonucuyla ilgili alternatifleri göz önünde bulundurmuyorsa  da kaygı fazla olmaktadır.

Sınav kaygısı doğal yöntemlerle de azaltılabilir. Sebep açısından birbirine benzemesi sebebiyle stresle başa çıkma teknikleri aşırı kaygıda da kullanılabilir.

Rahatlama Teknikleri:

Öğrencinin önce düzenli uyku uyuması gerekmektedir. Uykusuzluk vücudun  çalışma dengesini bozduğundan kaygı bozukluğuna zemin hazırlamaktadır. Dengeli beslenme de aynı şekilde ilaç tedavisine gerek duyulacak şekilde biyokimyasal bozuklukları önlemek açısından önemlidir.

Temiz havanın insan sağlığı için önemi ders başarısı ve sınav performansı açısından da kendisini göstermektedir. Hengi yaşta olursa olsun birey doğru şekilde nefes almayı bilirse sınav esnasında kolay kolay panik haline girmeyecektir.

Diyafram nefesini bilmek ve doğru kullanmak yararlı olmaktadır. Kas germe ve gevşetme bilincini geliştirmek de doğru nefes teknikleri ile birllikte kullanıldığında sınav kaygısını azaltmakta büyük öneme sahiptir.

Temiz hava sağlıklı doğal ortamda alındığı taktirde daha kalıcı bir rahatlatıcı etkiye sahiptir. Doğal güzellikler hem rahatlatıcı hem de canlandırıcı etkiye sahiptir. Doğal ortamda yapılan spor da güzel manzara ve ses gibi rahatlatıcı etkisiyle  bütün kaygı bozuklukları gibi sınav kaygısını da azaltmaktadır. 

Yürüyüş ve koşu ,bütün sporlar içinde en kolay yapılanı ve beden sağlığına en yararlı olanıdır. Yüzme, binicilik savunma Diğer spor dalları da ayrı yararlara sahiptir. Bununla beraber öğrenci büyük çaptaki spor müsabakalarına hazırlandığında akademik başarıyı doğal olarak olumsuz şekilde etkilemektedir. Amatör olarak yapılan sporlar tercih edilmelidir.  

Resim müzik  gibi Sanatsal faaliyetler de aşırıya varılmadığı taktirde rahatlatıcı etkiye sahip olup kaygıyı azaltmakta ve akademik başarıyı artırmaktadır .

Sosyal aktiviteler Aile üyeleri ve arkadaşlarla nitelikli beraberlik de bireyler üzerinde rahatlatıcı etkiye sahiptir  

Sanatsal ve kültürel faaliyetler ve spor,  sosyal aktiviteleri zenginleştirmektedir. 

Kişinin hayatının farklı aktivitelerle zenginleşmiş olması kaygıyı dolayısıyla sınav kaygısını kontrol altına almayı kolaylaştırmaktadır.